Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τις επιλογές των νέων στην ψυχαγωγία

του μαθητή Στάθη Καλαμίδα της "λέσχης Θεάτρου και Κινηματογράφου"

Ως ψυχαγωγία θεωρείται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που επιτρέπει στους ανθρώπους να αξιοποιούν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους . Η δραστηριότητα μπορεί να είναι παθητική π.χ. παρακολούθηση ταινίας ή ενεργή π.χ. αθλητισμός, παιχνίδι δραστηριότητες όπως η ανάγνωση βιβλίων, εκμάθηση μουσικών οργάνων.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές μας στην ψυχαγωγία είναι πολλοί. Ο τόπος διαβίωσης ενός ανθρώπου και επομένως οι προσφερόμενες ευκαιρίες. Η οικονομική ευχέρεια, ο ελεύθερος χρόνος, η παιδεία-μόρφωση του κάθε ατόμου, η πρόσβαση στην τεχνολογία, η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας του καθενός, η προσωπικές τάσεις και αναζητήσεις.

Ο ρόλος της οικογένειας στην επιλογή της ψυχαγωγίας των παιδιών τους είναι πολύ σημαντικός. Ο διάλογος, η ισότητα, ο σεβασμός και η αγάπη μέσα στην οικογένεια είναι παράγοντες που βοηθούν τα παιδιά να δημιουργήσουν ολοκληρωμένη και σωστή προσωπικότητα και να κάνουν σωστές επιλογές . Έτσι τα παιδιά στρέφονται στη << σωστή ψυχαγωγία>> που έχει σκοπό όχι μόνο την εκτόνωση αλλά κυρίως την αναψυχή, τη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων, τις καινούριες εμπειρίες, ερεθίσματα για δημιουργία, τη χαρά, την έκφραση αισθημάτων. Φυσικά, επειδή οι γονείς είναι πρότυπα μίμησης για τα παιδιά τους, ο τρόπος ψυχαγωγίας των γονέων επηρεάζει τις επιλογές των παιδιών και πολλές φορές υιοθετείται από τα παιδιά.

Πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος του σχολείου. Αν το σχολείο είναι κουραστικό και ανιαρό, πολλά παιδιά θα προσπαθήσουν να το αποφύγουν. Όταν το σχολείο σταματάει στη μετάδοση γνώσεων, χωρίς άλλες δραστηριότητες όπως οι μουσικές, θεατρικές, οικολογικές , δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το σχολείο ούτε και για αυτό που έχει να πει στους νέους ως στάση ζωής , και δεν μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο και σε θέματα που αφορούν την ψυχαγωγία . Οι νέοι είναι οι <<πιο σκληρά εργαζόμενοι>> στο σχολείο , και γι' αυτό επιδιώκουν την εκτόνωση.

Βέβαια, σημαντικό ρόλο στον τρόπο ψυχαγωγίας παίζει η κοινωνία και οι παρέες των παιδιών. Στην καταναλωτική κοινωνία μας και η διασκέδαση έγινε καταναλωτικό προϊόν. Στους νέους επιβάλλονται ορισμένα πρότυπα συμπεριφοράς, όσο αφορά τον τρόπο ψυχαγωγίας. Για να μην απομακρυνθούν από τους συνομήλικους τους αναγκάζονται να τα αποδεχτούν για να μοιάσουν με τους άλλους. Λείπει ο αυθορμητισμός, ο αυτοσχεδιασμός, η γνησιότητα.

Η κατευθυνόμενη διασκέδαση δεν ικανοποιεί τις βαθύτερες ανάγκες των νέων εφόσον αποσκοπεί στην εξασφάλιση του κέρδους. Για αυτό αντιμετωπίζει τους νέους σαν οικονομικά μεγέθη και όχι ως αυτόνομες προσωπικότητες με βούληση και ευαισθησία. Η ψυχαγωγία από αγωγή της ψυχής γίνεται αγωγή προς κατανάλωση. Έτσι οι νέοι διαμορφώνουν μια παθητική στάση ζωής.

Μία από τις πιο σύγχρονες μορφές ψυχαγωγίας που έλκει περισσότερο τους νέους είναι ο κινηματογράφος. Τα τεχνολογικά επιτεύγματα που τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα βρίσκουν εφαρμογή στον κινηματογράφο, καθιστώντας τον ιδιαίτερα θελκτικό σε όλους και κυρίως στους νέους. Η μεγάλη οθόνη συνδυάζει την απόλυτη αληθοφάνεια με την απόλυτη δράση. Οι κινηματογραφικές ταινίες διαθέτουν πληθώρα ηθοποιών, μετακινήσεων σε όλο τον κόσμο, εντυπωσιακές και φανταστικές σκηνές. Όλα αυτά εξελίσσονται με τη συνοδεία υπέροχης μουσικής που κατορθώνει να μεταφέρει το θεατή σε έναν εξωπραγματικό κόσμο. Αντίθετα, το θέατρο δεν εντυπωσιάζει ιδιαίτερα τους μαθητές. Το θέατρο έχει αξιοποιήσει πολλά τεχνολογικά μέσα αλλά σε περιορισμένο βαθμό και όσο οι συνθήκες το επιτρέπουν. Σε μία θεατρική παράσταση οι σκηνές είναι περιορισμένες και το ίδιο συμβαίνει με το πλήθος των ηθοποιών, την εναλλαγή των τόπων και την δράση. Όλα είναι πιο απλά και λιτά για αυτό και η παρακολούθηση κάποιου θεατρικού είναι πιο δύσκολη και απαιτεί από τον θεατή περισσότερη υπομονή και συγκέντρωση. Οι νέοι όμως που δεν διαθέτουν κανένα από τα δύο αυτά χαρακτηριστικά παρακολουθούν βέβαια κάποιες θεατρικές παραστάσεις αλλά η μεγάλη τους αγάπη είναι ο κινηματογράφος. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κινηματογράφος προβάλλεται από τα Μ.Μ.Ε. περισσότερο από ότι το θέατρο και κοστίζει λιγότερο από αυτό μετατρέπουν τον κινηματογράφο σε έναν τρόπο μαζικής ψυχαγωγίας για τους νέους.