Παρασκευή 11 Μαΐου 2012

Αθάνατο ελληνικό πανηγύρι



 Μια λαϊκή μορφή ψυχαγωγίας

της μαθήτριας της Α΄ Λυκείου  Παπαδούλη Ευθυμίας

     Πανηγύρι είναι μια εορταστική εκδήλωση που γίνεται συνήθως για θρησκευτικούς ή εμπορικούς σκοπούς. Kατά την αρχαιότητα Πανηγύρεις ονομάζονταν πολλές εορταστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις. Σήμερα, πανηγύρεις οργανώνονται στην Ελλάδα σε ενορίες με την ευκαιρία θρησκευτικών εορτών. Στη διάρκειά τους γίνεται συνήθως η λειτουργία, περιφορά εικόνας καθώς και λειτουργία υπαίθριας αγοράς. Σε μικρά μέρη μπορεί το πανηγύρι να συνοδευτεί με γεύμα, τραγούδια και χορούς.
    Μέσα στους αιώνες, οι λαϊκές γιορτές θρησκευτικού χαρακτήρα, των οποίων η παράδοση ακολουθείται μέχρι σήμερα, αντιπροσώπευαν στιγμές συνεύρεσης και διασκέδασης ιδίως για τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις που ήταν αποκλεισμένες από τις άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις.Σήμερα οι λαϊκές γιορτές είναι πάρα πολλές και επιτρέπουν σε δεκάδες χωριά, μικρά και μεγάλα, να ζωντανέψουν με χιλιάδες φώτα και χρώματα.
     Παλιά το “σύστημα” ήθελε μία ζυγιά (κομπανία) σε ένα καφενείο και μία στο απέναντι. Χωρίς μικρόφωνα, μόνο κλαρίνο, βιολί, σαντούρι, λαούτο και- λίγο μετά- κιθάρα. Τα πανηγύρια κρατούσαν δύο ημέρες. Την παραμονή παίζανε στα καφενεία, την άλλη ημέρα αμέσως μετά την εκκλησία και το απόγευμα στην πλατεία (στον «γενικό χορό»), ενώ σχημάτιζαν κοινό ταμείο. Μεροκάματο ήταν η χαρτούρα και έτσι αμείβοταν η ικανότητα του αργανοπαίχτη να αγγίξει την ψυχή του χορευτή.Τότε ο πληθυσμός είχε βιωματική σχέση με το χορό,οι Ελληνες ήξεραν τον ρυθμικό κανόνα.
Ο κόσμος χόρευε ομαδικά, εξ άλλου οι κυκλικοί χοροί γεννήθηκαν στην Ελλάδα και συμβολίζουν μια κοινότητα δημοκρατική. Ο πρώτος χορευτής έδειχνε το ταμπεραμέντο του, την ιδιωτική του προσέγγιση. Μετά πήγαινε τελευταίος και ξαναστήριζε την ομάδα του χορού, την κοινότητα.Η μουσική ήταν ταυτισμένη με μια μορφή ιερουργίας.Όλοι αμοίβονταν υλικά και συναισθηματικά.Χαρακτηριστικα ήταν η παρουσία θρύλων της μουσικής στο πατάρι, η προσήλωση στο δημοτικό ρεπερτόριο, αλλά και οι πρώτες πρωινές ώρες μέσα σε κάποιο οικόπεδο ή στην πλατεία του χωριού, όπου τα λαμπάκια παρέμεναν αναμμένα, οι μουσικοί έπαιζαν πιο αργά, τα κιβώτια είχαν αδειάσει και όλοι είχαν ξορκίσει, έστω και για λίγο, την καθημερινότητα της πόλης.
     Τώρα όλα κινούνται σε διαφορετικό ρυθμό.Το σκηνικό του πανηγυριού θυμίζει όλο και περισσότερο απόπειρα να «μετακομίσουν» για μια βραδιά τα σκυλάδικα στην ύπαιθρο,που η ορχήστρα έχει μετασχηματιστεί και οι καλοί χορευτές λιγοστεύουν.Παρομοιάζεται με συναυλίες, χάνεται η παλιά δομή με τη σειρά του χορού, τώρα η πίστα είναι ελεύθερη.Το κάποτε ευγενές ποτό, η σαμπάνια, μπήκε στα χωράφια. Σήμερα τα πανηγύρια γίνονται από τα μαγαζιά, τους πολιτιστικούς συλλόγους και τις ποδοσφαιρικές ομάδες.Τα πράγματα είναι δύσκολα με την κρίση, ο κόσμος είναι πιο συγκρατημένος. Το πανηγύρι έχει υποβιβαστεί σε εκτόνωση, δεν είναι πια πεδίο συγκίνησης. Εχουν χαθεί τα κατά τόπους χορευτικά και μουσικά ιδιώματα. Δεν φταίνε τα σημερινά παιδιά, πάντως. Διακόπηκε η προφορική παράδοση και έπαιξε τον ρόλο της η τηλεόραση.




Πηγές:
http://www.pyles.tv/News/Alternative-Proposals/Ellada-panigiri.aspx
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B7%CE%B3%CF%8D%CF%81%CE%B9
http://www.tsilivi-travel.gr/el/culture/zakynthos-festivals.html



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου